PLEASE FIND BELOW SUMMARIES IN ENGLISH/DUTCH; TABLE OF CONTENT; REVIEWS
SHORT ENGLISH SUMMARY
It starts with saying no. Biographies around homosexuality and resistance 1933-1945.
While some homosexual men and women were active in the Dutch resistance against the Nazi occupation, their contribution was excluded from post-war memory. It did not fit into a restorative and genderized national memory; even after 1945 homosexuals remained at the margins of society and were seen as criminal and perverse.
Artist and writer Willem Arondeus led the attack on the Amsterdam population register in 1943, the first resistance operation targeting a collaborating Dutch institution. Cellist and conductor Frieda Belinfante joined the resistance on her own and worked with Arondeus and his group; she was one of the few members who survived. After the war she emigrated to the United States and founded the Orange County Philharmonic orchestra. The female friends Ru Paré and Do Versteegh saved more than 50 Jewish children in hiding, but never talked about their relationship. Dancer and poet Karel Pekelharing attempted to liberate his fellow resistance fighters from prison, but was caught and executed. Writer Jef Last joined the Spanish civil war and continued his fight against the Nazis during Dutch occupation. Industrial Willy Niemeijer was killed in the camp of Sachsenhausen after years of work for the resistance. The German-Dutch resistance group Castrum Peregrini saved some Jews by hiding them; some of their members were connected with the German resistance group that attempted to kill Adolf Hitler in 1944.
Joining the resistance always was an individual choice. The biographical portraits focus on these individual lives whose participation in the resistance were shaped and colored in very different ways by their homosexuality.
KORTE BESCHRIJVING
Veel homoseksuele mannen en lesbische vrouwen waren tijdens de Tweede Wereldoorlog actief in het verzet. Hun aandeel werd echter decennialang ‘vergeten’ in de collectieve herinnering. Het paste niet in de nationale beeldvorming homoseksuelen een ereplaats te geven als verzetsstrijders. Ook in de naoorlogse samenleving hadden zij een marginale positie. Met dit boek krijgen homoseksuele verzetsstrijders uit de Tweede Wereldoorlog eindelijk de aandacht die zij verdienen.
Door hun positie in de vooroorlogse samenleving waren homoseksuele mannen en vrouwen gewend aan het leiden van een dubbelleven om hun homoseksualiteit verborgen te houden. Daardoor gingen de geheimhouding en illegaliteit van de verzetsacties hun relatief gemakkelijk af. Juist in het kunstenaarsverzet bevonden zich veel homoseksuele vrouwen en mannen. Zo leidde de homoseksuele schilder en schrijver Willem Arondéus de bekende aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister in 1943, waarvoor hij ter dood veroordeeld werd. De lesbische celliste en dirigente Frieda Belinfante was een voortrekker in het kunstenaarsverzet. Het vriendinnenpaar Ru Paré en Do Versteegh redde meer dan vijftig joodse kinderen het leven. Danser en dichter Karel Pekelharing werd gefusilleerd na een mislukte bevrijdingsactie van gevangen verzetsmensen. Verder portretten van de schrijver Jef Last, van de Groningse tabaks-fabrikant Willy Niemeijer, omgekomen in Neuengamme, van de Duitse verzetsgroep in Nederland rondom Castrum Peregrini, en van het anti-Duitse verzet binnen de Nederlandse homobeweging.
INHOUDSOPGAVE
Voorwoord
Homoseksualiteit en verzet
Judith Schuyf en Klaus Müller
Daders, slachtoffers en verzetsstrijders
Mythes rond homoseksualiteit en fascisme
Klaus Müller en Judith Schuyf
‘Het is zoo licht om in liefde van het leven te scheiden’
Willem Arondéus, homoseksueel verzetsleider
Klaus Müller
‘Ik wilde het gevaar in het gezicht kijken’
De levens van Frieda Belinfante
Klaus Müller
‘Mijn lied zingt van de witte dood’
Verzetsman, danser en dichter Karel Pekelharing
Jos Versteegen
De bevrijde eros
Jef Last: van de Spaanse Burgeroorlog via het verzet naar het COC
Hans Goedkoop
‘Jezelf een vraag stellen, daarmee begint verzet’
Ru Paré en Do Versteegh, twee vriendinnen die joodse kinderen redden
Judith Schuyf
Centaurenliefde
Duits verzet in Nederland rondom de schuilplaats Castrum Peregrini
Marita Keilson-Lauritz
Een ondergronds bestaan
Speurtocht naar de Groningse industrieel Willy Niemeijer
Judith Schuyf
Een waakzame minderheid
De Nederlandse homobeweging en het anti-Duitse verzet
Rob Tielman
Noten
Verantwoording
illustraties
Over de auteurs
Register
REVIEWS
ARTICLE – WINQ, NO. 4, MEI/JUNI 2006; AUTEUR: BART GIELEN
AUDIO – AVRO, RADIO 1. PROGRAM VAN FLOOR BREMER, 17:38 min, Apr 2006.
BIBLIOGRAPHICAL REFERENCE BOOK
Klaus Müller en Judith Schuyf (red.): Het begint met nee zeggen. Biografieën rond verzet en homoseksualiteit 1940-194. Amsterdam, Schorer 2006.
ISBN 90 7334 129 9304 pagina’s, 70 illustraties, prijs € 22,50